Από την Καμαριώτισσα κατευθύνεστε
βορειοανατολικά προς την Παλαιόπολη, η οποία βρίσκεται σε
απόσταση 6χλμ.
Παλαιόπολη: Ιερό των Μεγάλων Θεών- Καβείρια Μυστήρια Η Παλαιόπολη είναι ένας από τους ωραιότερους αρχαιολογικούς χώρους μιας και βρίσκεται μέσα στα 19 στρέμματα του καταφύγιου άγριας ζωής του Κατσαμπά, ιδανικού για παρατήρηση πουλιών. Φιλοξενεί τα ερείπια της
Αρχαίας Πόλης και των κτηρίων του Ιερού των Μεγάλων Θεών. Εδώ
λατρεύονταν η Μεγάλη Μητέρα, ο θεός της ευφορίας
Κάδμιλος, οι Κάβειροι και ο θεός του Κάτω Κόσμου με τη σύζυγό του. Τις
προελληνικές αυτές θεότητες οι Έλληνες άποικοι προσάρμοσαν
στο δικό τους πάνθεο και προσέδωσαν στο ιερό τέτοια αίγλη που η
Σαμοθράκη ονομάστηκε «Δήλος του βόρειου Αιγαίου». Εδώ
τελούνταν τα περίφημα Καβείρια Μυστήρια. Η μύηση γινόταν νύχτα,
με το φως από μεγάλες δάδες και λύχνους και η ειδοποιός τους
διαφορά με το Ελευσίνια ήταν ότι η μύηση στα Καβείρια ήταν
ανεξάρτητη από κοινωνική τάξη, ηλικία και εθνική προέλευση. Μέσα από
την επαφή με το θείο, ο μύστης εξασφάλιζε την προστασία από τους
κινδύνους στη θάλασσα και την ηθική του τελείωση, ενώ η
Σαμοθράκη συσσώρευε κεφάλαιο από αυτή την προσοδοφόρα
δραστηριότητα προσκυνηματικού τουρισμού. Στο Ιερό γνωρίστηκε ο βασιλιάς
Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας με την Ολυμπιάδα, μητέρα του
Αλέξανδρου. Ο πατέρας της Ιστορίας Ηρόδοτος την επισκέπτεται για να
μυηθεί στα Καβείρια. Εδώ γεννήθηκε τον 3ο π.Χ. αι. ο
ιδρυτής της επιστήμης της φιλολογίας Αρίσταρχος ο Σαμόθραξ. Από
εδώ καταγόταν και ο γλύπτης Ιερώνυμος. Στον αρχαιολογικό χώρο που
καλύπτει τις όχθες των ρεμάτων που κατεβαίνουν από το όρος Σάος
στις βόρειες ακτές του νησιού, ο επισκέπτης ανακαλύπτει το Πρόπυλο
του Πτολεμαίου Β΄ του Φιλαδέλφου (285 π.Χ.), τη Θόλο
της Αρσινόης – μια ροτόντα, προσφορά στους Μεγάλους Θεούς από τη
βασίλισσα Αρσινόη, αδελφή και σύζυγο του Πτολεμαίου Β΄-,το
Ανάκτορο, με τους τοίχους του που σώζονται σε ύψος 4μ. και την
διπλανή του Ιερή Οικία, το Κτήριο του τελετουργικού Χορού, το Ιερό
των Μεγάλων Θεών, τη Στοά, την Κρήνη, μαγεμένος από τη
δύναμη της πέτρας με την ιδιαίτερη ενέργεια που σαν θεά λάτρεψαν οι
Σαμοθρακιώτες.
Αρχαιολογικό Μουσείο Σαμοθράκης Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Σαμοθράκης,
στην Παλαιάπολη, θα μυηθείτε στην ιστορία του νησιού
από την προϊστορία έως τον 3ο μ.Χ. αιώνα. Θα αισθανθείτε δέος
μπροστά στη μαρμάρινη επιγραφή που απαγόρευε την είσοδο των αμύητων
στο άδυτο του Ανακτόρου: «Αμύητον μη εισιέναι». Θα θαυμάσετε
την ανάγλυφη μαρμάρινη ζωφόρο του Πρόπυλου του Τεμένους,
γύρω στο 340 π.Χ., με τις τρισχαριτωμένες χορεύτριες. Θα
δείτε την προτομή του μάντη Τειρεσία, που από μια παρεξήγηση,
χρησίμευσε για πρότυπο των πορτρέτων του μεγάλου Φιλοσόφου
Αριστοτέλη, κατά την Αναγέννηση. Κι αν της περίφημης
Νίκης του Λούβρου θα δείτε μόνο το γύψινο εκμαγείο, θα έχετε την
ευκαιρία να χαρείτε ένα άλλο αριστούργημα της γλυπτικής του
2ου π.Χ. αι., το άγαλμα της Νίκης που αφιέρωσε στο Ιερό ο Δημήτριος
ο Πολιορκητής μετά την νίκη του στην Κύπρο. Θα απορήσετε
βλέποντας ένα αγκίστρι να ποζάρει στην προθήκη των εκθεμάτων.
Αφιέρωμα είναι κι αυτό από κάποιον τυχερό ψαρά. Μια χρυσή
καρφίτσα με μορφή λιονταριού από την Περσία, ασημένια νομίσματα,
ασημένια και χρυσά σκουλαρίκια, πόρπες, δαχτυλίδια, χρυσό
περιδέραιο, χρυσά στεφάνια κ.ά. που χρονολογούνται από το τέλος του
6ου αι. π.Χ. μέχρι την εποχή του Αυγούστου στέκονται μάρτυρες ενός
ακμαίου πολιτισμού με διεθνή ακτινοβολία. Ένας χαριτωμένος
πήλινος φτερωτός έρωτας του 3ου αι. σας θυμίζει ότι η
Σαμοθράκη είναι ένα από τα πιο ερωτικά νησιά του κόσμου.
Το Στασίδι του Αποστόλου Παύλου 7χλμ. από την Καμαριώτισσα ένα ημικυκλικό περιστύλιο κτισμένο με βάση την σαμοθρακιώτικη οικοδομική τέχνη και παράδοση κοσμείται από τέσσερα μεγάλα ψηφιδωτά που αναπαριστούν το πέρασμα του Αποστόλου των Εθνών Παύλου από το
νησί το 49 μ.Χ. Στο κέντρο υπάρχει μεταφρασμένο σε πολλές
γλώσσες το χωρίο από τις Πράξεις των Αποστόλων (16, 9-12), το
οποίο μας πληροφορεί πως ο Απόστολος Παύλος ευρισκόμενος
στην Τρωάδα είδε ένα όραμα, στο οποίο ένας άνδρας Μακεδόνας
τον καλούσε να αφήσει την Ασία, να περάσει στην Ευρώπη και
να κηρύξει το Ευαγγέλιο στην Ελλάδα. Ο Παύλος τότε πέρασε με
ένα πλοιάριο από την Τρωάδα στην Σαμοθράκη (μάλλον προσορμίστηκε
στο λιμάνι της Παλαιόπολης), κοιμήθηκε εκεί και την
επομένη μετέβη στην Νεάπολη (σημ. Καβάλα). Κάθε χρόνο, την
παραμονή της εορτής του Αποστόλου (29 Ιουνίου) η Ι.Μ.
Αλεξανδρουπόλεως τιμά τη μνήμη του τελώντας στο Στασίδι αγρυπνία. Συνεχίζετε επί 1,9χλμ., στρίβετε
δεξιά προς Καρυώτες και μετά από 900μ. φτάνετε στον οικισμό. Άνω και Κάτω Καρυώτες: Η περιοχή
είναι κατάφυτη από πλατάνια, καστανιές, κερασιές,
σφενδάμια, βελανιδιές και αγριοαχλαδιές. Σημαντικό της μνημείο
είναι η εκκλησία της Γέννησης της Θεοτόκου, που κτίστηκε το
1893. Επιστρέφετε στην Επ. Οδό Καμαριώτισσας – Πηγών Σαμοθράκης
και σε 4,7χλμ. φτάνετε στα Θέρμα (διάρκεια: 6 λεπτά).
Θέρμα Φαράγγι Φονιά – Βάθρες – Βδελολίμνη - Πύργος Φονιά Τα Θέρμα ή Λουτρά ανατολικά της
Παλαιόπολης πήραν το όνομά τους από τις θειούχες ιαματικές
πηγές τους, που ήταν γνωστές από τα βυζαντινά χρόνια και σήμερα
γνωρίζουμε ότι υποδηλώνουν ένα, μεγάλης αναπτυξιακής σημασίας,
γεωθερμικό πεδίο. Τα Θέρμα συνδυάζουν τις ομορφιές
του βουνού και της θάλασσας και την άγρια βλάστηση με τα
άφθονα τρεχούμενα νερά. Από εδώ, μέσα από φουντωτές ορτανσίες,
πυκνές καστανιές, κουμαριές, μυρτιές και το μοναδικό δρυοδάσος
Μαρτίνη ξεκινούν οι αναβά- σεις για το Φεγγάρι αλλά και το
μονοπάτι που «βγάζει» σε είκοσι λεπτά στην πρώτη βάθρα του
καταρράκτη του Φονιά, που κατά την παράδοση το χειμώνα παράσερνε στο
πέρασμά του με την ορμή του τα ζωντανά του νησιού, από
όπου και η ονομασία Φονιάς. Οι βάθρες σχηματίζονται από τα νερά
12 ποταμών που ξεκινούν από το Φεγγάρι, την κορυφή του όρους
Σάος και κατηφορίζουν, δημιουργώντας ισάριθμα μεγάλα
φαράγγια και εκατοντάδες βάθρες και ρέματα. Τα Θέρμα είναι πόλος έλξης για τη
νεολαία. Από εδώ ξεκινούν και οι ορειβάτες για να φτάσουν,
μετά από πορεία 4 ωρών, στην ψηλότερη κορυφή του όρους Σάος. Αν
ακολουθήσετε την πορεία του Φονιά προς τη θάλασσα,
συναντάτε την Βδελολίμνη, μια ρηχή λίμνη δίπλα στη θάλασσα που
καλύπτεται στο μεγαλύτερο μέρος της από δάσος σκλήθρου, μοναδικό
σε ολόκληρη την Ελλάδα. Στην παραλία, εκεί όπου εκβάλλει ο
χείμαρρος, υψώνεται ο Πύργος του Φονιά, μεσαιωνικό κτίσμα των
Γκατελούζι. Από τα Θέρμα συνεχίζετε προς Άνω
Μεριά. Φτάνετε μετά από οδήγηση 9,38χλμ σε 12 λεπτά. Η Άνω Μεριά, συγκρότημα οικισμών
σήμερα, διαρρέεται από τον ποταμό Άγκιστρο. Στο ύψωμα
Καστέλι, σε υψόμετρο 180μ., πίσω από το παλιό Σχολείο, υπάρχει
μεσαιωνικός οχυρωματικός περίβολος, τμήμα ενός εκτεταμένου
οικιστικού μεσαιωνικού συνόλου.