Kilise "eski kilise" diye adlandırılan Panagia (Meryem Ana) kilisesi 21 Kasım’da kutlanmaktadır. Kasaba sakinlerinin sözlü ifadelerine göre Bizans sonrası Panagia kilisesi 1835 senesi civarında Drama Metropoliti 2. Germanos döneminde inşa edilmiştir. Söylentiye göre kilise 1832 de Yunan papaz tarafından ya da 1843-51 senelerinde Drama ve İzmir Metropoliti Hrisostomos"un İstanbul Fener Patrik 3. İoakim"e gönderdiği 7 Mayıs 1907 tarihli mektubunda belirttiği gibi 1842 ile 1852 yılları arasında Drama Metropoliliği yapan Athanasios Kairis"in belirttiğine göre kilise Ortodoks Plevna halkının bilfiil çalışarak ve maddi yardımda bulunarak inşa edilmiştir. Kilisenin güney kısmındaki girişin üstündeki seramik tabelanın sadece 18 yazılı ilk iki rakamı yerinde durmaktadır. Kilise üç nefli bazilika tarzında sütun unsurları bulunmaktadır. Duvarlarda da şahitlere göre Bizans ve Roma döneminden 30 metre uzunluk 15 metre genişlikte 38 pencere bulunmaktadır. 1880"e kadar Patrikhaneye bağlı Ortodoks kilise olarak hizmet vermiştir. 3.Germanos döneminde kilisede Hristos Papaioannos, Thessalia"nın Trikala şehrinden Papas Stoyannis, Panayotis Sebanis ve sonuncu olarak Athanasios Papayorgiu hizmet vermişlerdir. 1870 -1912 seneleri arasında birçok Bizans kilisesi Bulgarların eline geçmiştir bu kilise de Bulgaristan"dan gelen papazlarla (papaz Arsen, papaz Triantafillos ve vaiz Sfetko gibi) aynı akıbete uğramıştır. 1869 tarihinde Drama Metropoliti Agathangelos Petrusa"da daha büyük olayların çıkmasını önlemek için bir pazar Bulgar papazların bir pazar Yunanlı papazların ayin yapmasına izin vermişti. 1880’den sonra Yunanlı papazlar kiliseden kovulmuş ve kendi Aziz Athanasios kiliselerini inşa etmişlerdir. Petrusa şehri 1912-1913 Balkan savaşlarına değin kanlı olaylara maruz kalıp Bulgar dili ve kültürünü öğrenmeye mecbur edilmiştir.1912 den sonra müttefik kuvvetler Osmanlılara saldırıya geçmişlerdir. Drama bölgesine Bulgarlar 7. tümeni göndermiştir. Bütün bu durum komitacıların Bulgarların bu bölgeyi ele geçirmelerine yardım etmelerinden oluşmuştur. 1921’de kilise Osmanlılar tarafından yakılmış bu tahkimat esnasında baş komitacı Daef ve Paniça Osmanlı askeri birliklerine saldırıya geçmişlerdir. Böylece Osmanlılar toplarını, silahlarını kiliseye doğru çevirip tamamen imha etmişlerdir. Kilisenin zangocunun da o gün yandığı söylenmektedir. Maalesef Petrusa şehrinin kilisesi 1912 de Patrikhaneye dâhil edilmemiştir. 1967 deki Drama Vilayetinin gayrimenkul sayımında umuma açık arazi olarak (eski kilise) kayda geçmiştir. Eskiden dua edilen yer olarak bilinen kilise imha edilişinden sonra Petrusa şehrinin dindarları tarafından kandiller yakılarak yeniden inşa edilmesi için dilekte bulundukları yer olmuştur. Kilisenin bulunmuş olduğu alanda cemaatin kullanması amacıyla kültür merkezi ve halk sanatları müzesi olarak bir takım düzenlemeler yapılmıştır. Merhum Belediye başkanı Yorgos Makris döneminde Meryem Ana eski kilisenin istinat kolonlarıyla desteklenip güzelleştirilmesi ve o bölgenin yeniden biçimlendirilmesi için Avrupa Birliğinin parasal destekli programına girilmişti. Eski duvar resimleri, freskler yangından sonra kurtarılamadığı gibi bir asırdan da fazla bir süre çatısız kalmıştır. Yerli halkın söylediklerine göre akıllarda kalan sütunlardaki melek resimleridir. Şimdi kilise restorasyanı yapılmış, çalışır durumdadır. Doğu kısmı kilisenin kutsal bölümü olup diğer kısımdan ayrıdır ve dindarların Meryem Ana"ya dua edip mum yakmaları için küçük bir kilise (ekklisaki) bulunmaktadır. Kenarlarda bulunan duvar resimleri yenidir. Devam eden bölüme bütün gün girilebilmekte ve tören yapılmaktadır. Batı kısmında daha çok düzeltmeler yapılmış olduğundan kapalıdır. Zemin mermer döşeli duvarlar sıvalanmıştır. Dışardan kiliseye çatı yapılıp, girişe ve pencerelere ahşap doğramalar ilave edilmiştir.
Yetkili Merci: Drama Kutsal Metropolitliği
Tel: +302521032362