Το ιδιαίτερο γεωλογικό υπόστρωμα, σε συνδυασμό με τις κλιματικές, εδαφικές και τοπογραφικές συνθήκες, δημιούργησαν μια σημαντική ποικιλία βιότοπων με ιδιαίτερο
βοτανικό ενδιαφέρον. Έτσι το Φαλακρό συγκεντρώνει πολλά, σπάνια για την Ελλάδα, ποώδη φυτά, που σχηματίζουν αξιόλογους οικότοπους στις κορυφές, στα λιβάδια και στις βραχώδεις εξάρσεις του βουνού. Η πανίδα είναι και αυτή ανάλογη με το βοτανικό ενδιαφέρον. Εκτός των κοινών θηλαστικών και πτηνών της ευρύτερης περιοχής, συναντώνται σπάνια ασπόνδυλα που χαρακτηρίζουν την αξία της πανίδας. Η σημασία της χλωρίδας και της πανίδας του Φαλακρού επέβαλαν την ένταξη και προστασία του στο δίκτυο «ΦΥΣΗ 2000», με το όνομα «Κορυφές Όρους Φαλακρού». Ορεινή περιοχή που τέμνεται από βαθιές κοιλάδες με εκτεταμένους αλπικούς λειμώνες, περιοχές με θαμνώνες και μικρή έκταση δάσους. Τμήμα της Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά (ΣΠΠ) αποτελεί Καταφύγιο Αγριας Ζωής (Κοριλόβου-Καλλιφύτου/Δράμας, 24.800 στρ.). Τμήμα της ΣΠΠ αποτελεί Καταφύγιο Αγριας Ζωής (Ξηροποτάμου/Ξηροποτάμου-Πετρούσας, 23.100 στρ.). Σημαντική περιοχή για αναπαραγόμενα αρπακτικά, δασικά είδη και είδη χαρακτηριστικά των ανοικτών λειμώνων.