Ο I. Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου βρίσκεται στην ιστορική συνοικία της ΄΄Παναγίας΄΄, μέσα στα τείχη της χερσονήσου, όπου οι μισοί κάτοικοι και οικογένειες που κατοικούσαν κατά την περίοδον της Τουρκοκρατίας ήταν Έλληνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Μετά την Μικρασιατική καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών, στη συνοικία αυτή εγκαταστάθηκαν πολλοί πρόσφυγες και έτσι σήμερα η συνοικία περιλαμβάνει κατά το πλείστον προσφυγικό πληθυσμό. Στην μικρή αυτή συνοικία, κατά τους χρόνους της σκλαβιάς, όσοι Έλληνες κατοικούσαν είχαν το φρόνημα της χριστιανικής πίστεως τόσο βαθύ, ώστε και Ιερά Μονή λειτουργούσε στον ίδιο χώρο, που σήμερον είναι κτισμένος ο Ναός, στην οποία μάλιστα εμόνασε, πλησίον της μητρός του, ο Όσιος Φιλόθεος ο Καβαλιώτης.
Ο εικονιζόμενος Ναός είναι νέος και κτίσθηκε το έτος 1957 στην ίδια θέση που ήταν από τον 15ον αιώνα ο παλαιός, ο οποίος είχε καταστεί ετοιμόρροπος και επισφαλής. Είναι σταυροειδής με τρούλο. Το Κωδωνοστάσιο ανήκει στο παλαιό κτίσμα του ναού και ενσωματώθηκε πάνω από τον νάρθηκα του νέου ναού.
Στο εσωτερικό του Ναού έχουν διαμορφωθεί δύο Παρεκκλήσια, του Αγίου Φανουρίου και του Οσίου Φιλοθέου του Καβαλιώτου. Ο αγιογράφος Γ. Καρποτίνης επιμελήθηκε της αγιογραφήσεως του εσωτερικού ακολουθώντας με ακρίβεια την βυζαντινή παράδοση τόσο στην αγιοκατάταξη όσο και στην τεχνική της ιστόρησης των θεμάτων. Από τις φορητές ιερές Εικόνες σημαντικής αρχαιολογικής αξίας, ήταν τρεις (3), που εκλάπησαν προ ετών και ανευρέθησαν βρίσκονται δε, σήμερα προς φύλαξη στην ιερά Μητρόπολη Καβάλας. Στο προαύλιο του Ναού ανεγέρθηκε, δαπάναις ευσεβούς ενορίτου η Ενοριακή Αίθουσα.
Κτισμένος ο Ναός σε περίοπτη θέση, στο νοτιότερο άκρο της τριγωνικής χερσονήσου της παλαιάς πόλεως, η οποία έχει το όνομα ΄΄Παναγία΄΄, από τον ομώνυμο Ναό κοντά στον φάρο του λιμένα, μαζί με το σύνολον σχεδόν των οικιών του συνοικισμού, με την ιδιάζουσα παλαιά της επί τουρκοκρατίας αρχιτεκτονική και τα αιγυπτιακά βακούφια που υπάρχουν, ελκύουν το ενδιαφέρον των προσκυνητών της Παναγίας και των ξένων επισκεπτών της παλαιάς μέσα στα τείχη Πόλεως.
http://www.im-philippon.gr